نویسنده:
- احسان الله صدیقی
خوبست که قبل از مباحثه صلح اشاره ی به ریشه تاریخی منازعات در کشور داشته باشیم بدبختی کنونی افغانستان حاصل منازعات چند دهه ی اخیر بوده ونیز در چند سال پسین این منازعات در افغانستان شکل دیگیری را بخود گرفته و در دامان جنگ ومنازعه غرق گردیده وملت بیچاره این سرزمین نفس راحت نمیکشند . اگر چه منازعه در این سرزمین پیشینه ی تاریخی دارد چنانچه بعد از اینکه احمد شاه درانی به قدرت رسید وبعد وفات کرد جنگ ومنازعه درمیان فرزندان او به خاطر حاکمیت دراین سرزمین آغازشد وتاکنون این وضعیت ادامه دارد و با استفاده از منازعه کنونی رقابت های کشور های بزرگ بوجود آمد هنگامیکه شوروی وقت مناطق وسیع آسیا راتا سرحدات افغانستان تحت کنترول خود گرفت در همین هنگام فکر رسیدن به آب های گرم را ازطریق این کشور وهند درسر داشت بنأ روس ها تلاش کردند که یک تعداد افغانها را وابسته به نظام کمونیستی بسازند همین گروهای وابسته به نظام کمونیستی فعالیت های خود را قوی آغاز کردند وتعداد زیادی ازهموطنان خود را به نفع نظام کمونیستی جذب کردند نیروهای مخالف این نظام یعنی مجا هدین نیز فعالیت های شانرا برضد رژیم کمونیستی شروع کردند البته این فعالیت ها تاسال1352 هه ش هنگام به قدرت رسیدن داود خان آنقدرهویدا نبود بعد از اینکه داود خان به قدرت رسید فعالیت های گروهای طرفدارنظام کمونیستی یعنی خلق وپرچم شدیدا قوی تر گردید تا اینکه در سال7 135داود راتوسط یک کودتا ازقدرت انداختند و ببرک کارمل،ترکی ،حفیظ الله امین وداکتر نجیب الله که از بنیانگزاران خلق وپرچم بودند هریک پی یکدیگر به قدرت رسیدند دراین زمان روس ها نیز نیروی نظامی خود را داخل این کشور جابجاکرده بودند تا اینکه در زمان داکتر نجیب الله بیرون شدند . نیروهای مخالف این گروه ها (مجاهدین ) نیزفعالیت خویش را شدیدا ادامه داده وازاینکه ساحه فعالیت در افغانستان برای اینها تنگ بود به پاکستان وایران ارتباط شانرا بستند و درآنجا از حمایت این دوکشور وکشورهای عربی وغربی خصوصا امریکا برخوردار شدند بعد از چند سال جنگ وخون ریزی مجاهدین به پیروزی رسید وداکتر نجیب الله را از قدرت کنار زدند وقتی مجاهدین به قدرت رسید درمیان هم در گیر شدند تا اینکه در برابر مجاهدین طالبان بوجود آمد وحکومت مجاهدین را از 95 % خاک اینکشور عقب زدند تا اینکه حادثه 11سپتامبر درامریکا رخداد امریکا وناتو در سال 1380 هه ش بالای طالبان حملات هوایی شانرا آغاز کردند تا حکومت آنان تحت نام اما رت اسلامی را از صحنه بردارد بعد از شکست طالبان در بن آلمان یک کنفرانس در مورد افغانستان دایر گردید که در آن کنفرانس حامد کرزی در رأس حکومت مؤقت قرار گرفت واکنون هم با پشت سر گذاشتن دوره مؤقت ، انتقالی ویک دوره ریاست جمهوری در رأس قدرت قرار داشت سپری کرد، به هر صورت در ظرف چندین سال جنگ و ویرانی کینه وکدورت های زیادی ذات البینی درمیان خود افغان ها بوجود آمد واز اثر این کدورت ها جز جنگ های خونین وخسارات مالی وجانی چیز ی دیگر حاصل نشد وهنوز هم مردم افغانستان با این مشکل دست به گریبان هستند وطالبان نیز یک چالش جدی برای صلح وامنیت امروزی تلقی میشوند سرانجام میتوان گفت هنوز درکشور منازعه وجنگ خطرناک جریان دارد واین جریان توسط بیرونی ها بخصوص آی ایس آی پاکستان رهبری میشودچنانچه قبلا یاد آور شدم که منازعه در افغانستان از اثر رقابت کشورهای بزرگ بخاطر منافع اقتصادی وسیاسی بوجود آمد در حقیقت وقتی که منفعت به خطر میافتد منازعه بوجود میآید بنآ اول ما باید منازعات را ریشه یابی کنیم بعدا به راه حل آن بپردازیم .منازعه افغانستان سه بعدی است بعد داخلی ،منطقوی وبین المللی بنأ صلح در کشور وقتی حاکم میشود که ما در روند صلح متوجه این سه بعد باشیم در بعد داخلی در طول چند سال جنگ ما هویت ملی خود را ازدست دادیم وبه نسبت های منطقوی ،نژادی وزبانی تقسیم شدیم که باید بخاطر رسیدن به صلح این درز ها از میان برداشته شود .
در بعد منطقوی مشکلات را که با همسایگان داریم باید حل شود خصوصا با پاکستان وایران زیراآنها دراین کشور منافع بیشتری دارند واکثرامشکلات افغانستان از مداخلات آنکشور هاست .
ودر بعد بین المللی چون این کشور از لحاظ جغرافیائی سیاسی دریک نقطه مهم قرار دارد به همین خاطر کشور های بزرگ بخاطر رقابت های سیاسی واقتصادی در این کشور مداخله میکنند به خاطر رسیدن به صلح باید این سه بعدمورد نظر قرار گیرد.
احسان الله صدیقی
