در سال 2016 بیشتر از 6.000 تن سویا در افغانستان تولید شده که بی‌سابقه است. اکنون سویا که یکی از حبوبات مقوی و مغذی است در مارکیت افغانستان یافت و برای خانواده‌ها قابل دسترس است. براساس ارزیابی موسسه بین‌المللی آموزش و تغذی (NEI) دهاقین افغانستان در سال جاری توانسته که از هر هیکتار زمین 2.7 تن سویا برداشت کنند. ولایت بلخ در شمال افغانستان با تولید 1350 تن سویا توانسته است که مقام اول را در تولید سویا در سراسر افغانستان به خود اختصاص دهد.
برای بیشتر از 12 سال است که موسسه بین‌المللی آموزش و تغذی(NEI) که یک موسسه بین المللی است با کمک مالی جمهوری کوریای جنوبی توانسته است که به بهبود صحت و فراهم کردن زندگی بهتر برای دهاقین افغانستان کمک کند. هزاران زن و کودک را در سراسر افغانستان که با مشکل سوء تغذی روبرو بودند با ترویج کشت سویا یاری رساندند.
این کار به این دلیل انجام شده که مقدار زیادی از پروتئین، روغن اومیگا 3و اسید امینه که برای بهبود صحت افراد نیاز است در سویا بین موجود است. اکنون این گیاه در افغانستان کاشت می شود، دربازار افغانستان قابل دسترس است و علاوه بر آن غذاهای محلی و سنتی افغانستان از آن تهیه می‌شود.
پشتیبان اصلی موسسه بین المللی آموزش و تغذی (NEI) دهاقین افغانستان هستند. در سال 2016 بیشتر از 17.400 خانواده افغان در 31 ولایت این کشور به کشت سویا به عنوان دومین محصول بعد از کشت گندم رو آورده‌اند. موسسه بین‌المللی آموزش و تغذی برای دهاقینی که به کشت سویا رو آورده‌اند، وسایل ضروری از قبیل تخم اصلاح شده، کود و سایر وسایل مورد نیاز برای کشت سویا ، فراهم کرده‌است.
اکنون دهاقین افغان پروتئین مورد نیاز شان را برای مصرف خانگی از زمین‌های خود بدست می‌آورند و آنرا به عنوان سویا نان، سویا پلو و سایر غذاهای که توسط موسسه بین المللی آموزش و تغذی (NEI) به دهاقین معرفی شده استفاده می‌کنند.
در مقایسه به ایران و پاکستان دو کشور همسایه افغانستان که سابقه بیشتر در تولید سویا دارند و هرکدام به ترتیب 1.6 میلیون تن و 1.3 میلیون تن سویا بن تولید کرده‌اند، افغانستان سهم کمتری در تولید سویا در میان این دو همسایه خود دارد، زیرا این کشور تولید سویا را از سال 2016 به کمک موسسه بین المللی آموزش و تغذی (NEI) آغاز کرده‌است.
همراه با بخش خصوصی موسسه بین‌المللی آموزش و تغذی (NEI) هفت کارخانه پروسیس سویا را در ولایت کابل، هرات، ننگرهار، کاپیسا، تخار، قندوز و پروان ساخته است. در این کارخانه‌ها بیسکویت، آرد سویا، بریانی سویا و پنیر سویا(توفو) تولید می‌کنند. کارخانه‌های جدید سویا در حالی ساخته شدن هستند که قادر به تولید روغن سویا، پروتئین سویا و شیر استریلیزه است. کارخانه تولید شیر که در کابل در حال ساخت است روزانه قادر به تولید 40 هزار قوطی شیر سویا خواهد بود.
موسسه بین المللی آموزش و تغذی (NEI) توسط کشور کوریا حمایت مالی و همراه با برنامه جهانی غذا( WFP) و وزارت خانه‌های مختلف در افغانستان همکار است. موسسه بین‌المللی آموزش و تغذی (NEI) در نظر دارد که تا سال 2018 تمام مردم افغانستان به سویا و تولیدات آن دسترسی داشته باشند.
نویدحمیدی
